Postoje višestruke veze između Avile – glavnog grada španske pokrajine Kastilje i Leona – i naše Subotice. Subotička katedrala podignuta je u čast Svete Tereze Avilske koja je, inače, zaštitnica Španije.

Sveta Tereza bila je žena koja je pomerala granice, zbog čega i dan-danas inspiriše ne samo brojne Rođena je u Avili početkom 16. veka i važi za jednu od ključnih osoba katoličke reformacije, a reformisala je i monašku zajednicu karmelićanki. Bila je poznata i kao spisateljica, mističarka, posvećena brojnim humanitarnim misijama, a sve to posebno dobija na značaju kada se uzme u obzir činjenica da je bila samouka. Zato i ne čudi što je, osim kao zaštitnica Španije, Sveta Tereza Avilska poznata i kao zaštitnica bolesnika, dece bez roditelja, čak i, što je zanimljivo, izrađivača čipke.

Skoro dvesta godina nakon njene smrti, na severu Srbije, u Subotici, počinje da se gradi katedrala u delu grada u kom je tada živelo katoličko stanovništvo.
Kamen temeljac postavljen je 15. oktobra 1773. godine, upravo na dan Svete Tereze Avilske. Narednih skoro šest godina trajala je gradnja Katedrale i to u stilu kasnog baroka. Radovi su se odužili, kako zbog nedostatka sredstava, tako i zbog brojnih izmena originalnog plana koji je projektovao Franc Kaufman iz Pešte. Dvesta godina od postavljanja temeljca, 1973. godine, Katedrala je i zvanično proglašena spomenikom kulture.

Međutim, Katedrala nije jedina veza između Svete Tereze Avilske i Subotice, već njene tragove možemo da pronađemo i na drugim mestima. Za početak, sâm Trg ispred Katedrale takođe nosi njeno ime. Kolika je povezanost ove svetice iz Avile i grada Subotice, najbolje odslikava to što se njen lik nalazi i na gradskom grbu, pa se može videti na raznim mestima širom grada.

Naime, Subotica je 1. maja 1779. godine dobila status slobodnog kraljevskog grada. S novim statusom došlo je i novo ime grada – Maria Theresienstadt. U skladu s tim imenom, na gradskom grbu, koji je i danas u upotrebi, predstavljena je Bogorodica koja drži malog Isusa u krilu, a pored nje je i Sveta Tereza, odevena kao karmelićanka.

Njen rad i zaostavština odoleli su zubu vremena, naročito kada je u pitanju njen književni rad koji se iznova analizira i dobija na značaju. Iz današnje perspektive, ona važi za ključnu figuru ženske religijske književnosti u Španiji, kao i za jednu od najznačajnijih autorki mističarskog pokreta u 15. veku. Institut Servantes posvetio joj je posebnu pažnju u okviru izložbe „Tan sabia como valerosa“ koja se bavi ulogom žena u „zlatno doba“ španske književnosti.

Međutim, njen rad inspiriše i brojne umetnice i umetnike koji ne stvaraju samo na polju književnosti. Tako je Institut Servantes u Beogradu 2019. godine ugostio izložbu „Oblici duše“ kustoskinje Susane Blas. Tom prilikom, španske umetnice i umetnici predstavili su svoje radove inspirisane stvaralaštvom Svete Tereze Avilske, pokazujući da njen rad i dalje odjekuje, intrigira i podstiče na razmišljanja.

Kada sledeći put prošetate Suboticom, zastanite pored Katedrale, prepustite se njenoj lepoti i nahranite se njenom duhovnošću. I pomislite, nije li to zanimljivo, kako lik i delo Svete Tereze Avilske živi kroz vekove, povezujući jedan grad smešten u srcu Španije s magičnom Suboticom na severu Srbije.

SLUŠAJ PODKAST NA PLATFORMAMA: